Het keurboek van 1579 in Steenwijk
Aan het eind van de zestiende eeuw was het rechtssysteem in Steenwijk een rommeltje. De burgers klaagden steen en been over willekeur van de schepenen bij het rechtspreken en ook de bestuurders zelf waren ontevreden.
In 1544 begon Mr. Henricus Boeghel aan een nieuw stadsboek. Hij werkte er jaren aan, maar zou het nooit afronden. In 1557 werd hij, waarschijnlijk op staande voet, ontslagen. Daarna kwam het werk aan de Steenwijkse regelgeving jarenlang stil te liggen.
Nieuw wetboek
In 1576 besloot het stadsbestuur dat het nu toch echt hoog tijd werd voor een nieuw wetboek. Mr. Zigher ter Stege kreeg de opdracht om een nieuw keurboek op te stellen. Ter Steghe was geboren in 1535 als zoon van Gheert ter Stege, de burgemeester van Steenwijk. In 1557 werd hij benoemd als stadsecretaris, als opvolger van Henricus Boeghel. Dit ambt zou hij tot aan zijn dood in 1605 beoefenen. De tien jaar dat Steenwijk onder Spaans bestuur viel (1582-1592) bracht Ter Steghe door in Hasselt, waar hij hetzelfde werk deed. Na Steenwijks ontzet kwam hij terug.
Ter Stege schreef een strafwetboek met 26 hoofdstukken. Het was de eerste keer dat de verschillende verordeningen ('keuren') per hoofdstuk geordend werden. Er werd per overtreding een keuze gegeven uit strafmaten al naar gelang de ernst van de overtreding. Dit moest de willekeur bij het rechtspreken tegengaan. Het keurboek van Ter Stege staat bekend als een voortreffelijk wetboek voor zijn tijd. Het werd ingevoerd in 1579. Ter Steghe was ook begonnen aan een burgerlijk wetboek, maar dat kon niet ingevoerd worden door de oorlog met Spanje. In 1609 is het wetboek in herziene vorm toch nog ingevoerd. Het keurboek van Ter Steghe bevindt zich in het gemeentearchief van Steenwijk, maar er zijn ook verschillende uitgaven en publicaties van en over het boek.(1)
Lijst van burgemeesters van Steenwijk in de 16e eeuw
1502 Jacobus Broms
1502 Johannes Blessinck
1502 mgr. Segherus ther Stege
1502 Requinus Frederici
1502 Symon Polman
1502 Ysbrandus Alberti
1525 Claes Gelmers
1525 Harman Noemkens
1525 Berent Blessinck
1525 Berent ten Broecke
1525 Frederijck Rijckmans
1532 Gheryt Jansz Rijckmans
1532 mr. Gheryt Stevensz
1552 Luytgen Ryckmans
1552 - 1572 Pauwel Jacobsz
1562 - 1565 Thiman Isebrants
1562 Rijckman Wolffs
1563 Thiman ten Broeke
1565 - 1566 Mathias Jansz
1570 Abel Hillebrants
1571 - 1579 Frederick Luetgens
1571 - 1589 Gelmer Joannes
1571 Johan Coepsz
1571 Johan Meyerinck
1571 Luetgen Petersz
1571 Roeleff Henricks
1572 Warner ten Broeke
ca. 1572 Johan Claesz
1579 Berent ten Thoren
1588 - 1590 Goert ten Oostenwolt spaansgezind
1588 - 1592 Henderick Berents (Gruytter) spaansgezind
1588 - 1591 Johan Bruijns spaansgezind
1588 - 1589 Rijckman Jansz spaansgezind
1589 Rijckman Isebrants
(2)
(1) Bovenstaande tekst is overgenomen van de pagina van het gemeenearchief op de website van de gemeente Steenwijkerland. link naar de tekst
(2) Zie wikipedia
samenstelling tekst en lay out pagina:
Piet van der Lende
|
|
