Geschiedenis van de Stellingwerven en Noordwest Overijssel (Steenwijkerland)

Historische feiten, wetenswaardigheden en analyses over de vroegste tijden tot heden



index middeleeuwen

Op deze pagina's vindt u gegevens over de middeleeuwse geschiedenis. Meer in zijn algemeenheid ga ik in op de middeleeuwse geschiedenis tot 1100. Er woonden toen nog maar weinig mensen in Stellingwerf en Steenwijkerland. De kolonisatie van de moerassige veengebieden in Stellingwerf en de Kop van Overijssel vond plaats vanaf de 11e eeuw. Er ontwikkelde zich daarna een op zelfvoorziening gericht productiesysteem, maar toch was er ook productie van een surplus voor de jaarmarkten, die oa in Kuinre, Vollenhove, Oldemarkt en Steenwijk werden gehouden. Niet alleen op economisch gebied was er sprake van een grote zelfstandigheid. De bewoners van het gebied streden vaak tegen de landsheer, de bisschop van Utrecht. Er waren conflicten over het landsheerlijk gezag en met name over bezittingen van graslanden in Overijssel die de Stellingwerfse boeren gebruikten om het vee te laten grazen en met de mestproductie konden ze op die manier in Stellingwerf de akkerbouw productie opvoeren. De bisschop meende dat de graslanden van hem waren. De Stellingwervers wisten een zekere zelfstandigheid ten opzichte van het landsheerlijk gezag van de bisschop te ontwikkelen, waarbij ze een eigen bestuurssysteem hadden. Naast stadsrechten van plaatsen als Vollenhove, Steenwijk en Kuinre ontstonden er burenhulpsystemen op het platteland met een bestuur van 'stellingen'. In Zuidoost Friesland was dit echter anders georganiseerd dan in de Kop van Overijssel. In dit laatste gebied had de bisschop van Utrecht een grotere invloed en bestond er gedeeltelijk een leenstelsel. De specifieke kenmerken op cultureel gebied komen aan de orde in het item 'folklore' waarvoor een aparte pagina is opgenomen in de hoofdindex.

Algemeen

vv Algemene inleiding

De periode 500-1100

vv Index van de periode

De periode 1100-1500

Infra-structurele en technologische ontwikkelingen

vv De kolonisatie van veenmoerassen in 1100

vv De wegdorpen in Zuid Oost Friesland

vv De Esdorpen

Economische ontwikkelingen

De seculiere trend in de middeleeuwen

Het productie-systeem in Stellingwerf

vv Bijhuren van en conflicten over grasland


Grondbezit in de middeleeuwen

Markten en handelswegen in de middeleeuwen

Inleiding

Kuinre

Vollenhove

vv Steenwijk

Andere markten

Politieke en bestuurlijke ontwikkelingen

Oorlogen in de 12e en 13e eeuw

Oorlogen in de 14e en 15e eeuw

vvoorkonden over de oorlog van 1309 en de nasleep

Het rechtssysteem in deStellingwerven

button De organisatie van kerkelijk bestuur in dorpen

Het drostambt Vollenhove

Stadsrecht van Kuinre

Bestaat Wolvega 800 jaar?

button Rechtshistorische aspecten


Sociaal-culturele ontwikkelingen

button De intermediaire cultuur

Migratie

button Waar kwamen de kolonisten in Stellingwerf vandaan?

samenstelling tekst en lay out pagina:
Piet van der Lende