Of Wolvega 800 jaar bestaat is onzeker

Wolvega 800 jaar?

In 2018 waren er uitgebreide festiviteiten in Wolvega naar aanleiding van het feit, dat Wolvega 800 jaar zou bestaan. Een feestje wil ik niet bederven. Mooi dat zoveel aandacht wordt besteed aan de geschiedenis van Wolvega. Hoera! Maar ja de historische feiten moeten wel kloppen. Ik heb de organisatie op Facebook gevraagd waarop zij baseren. dat Wolvega 800 jaar bestaat. Het antwoord: wikipedia. Gekeken, en het blijkt gebaseerd te zijn op een bericht in de gesta Fresonum, of dat zou het geval zijn, een soort kroniek zeg maar uit de 15e eeuw. Verdere bronnen die Wolvega in 1218 vermelden zijn er niet. Dat is pas 100 jaar later, bij de schermmutselingen tussen de Stellingwervers en de bisschop van Utrecht. En dan bestaat Wolvega 700 jaar. Ook mooi. De vraag of Wolvega 800 jaar bestaat maar eens voorgelegd aan de historicus J.A Mol. Hij antwoord:
‘Haio van Wolvega in de Gesta Fresonum (zogenaamd aanwezig bij de verovering van de kettingtoren van Damiate) is een fictieve figuur (zie het opstel dat ik met Justine Smithuis heb geschreven over de Friezen als Uitverkoren volk; te downloaden op mijn site Johannes Mol academia edu). De link naar het artikel kun je hier vinden.

De Gesta Fresonum is een 15de-eeuwse kroniek, en dan eentje in de serie van de Historia Frisiae (ook 15de eeuw). In die historia Frisiae (Latijnse basistekst, waarvan we trouwens het origineel niet hebben) komt deze figuur weer onder een andere naam voor. Het is overigens uiterst onwaarschijnlijk dat onder de Friese kruisvaarders van 1218 zich een groep Stellingwervers zou hebben bevonden. Maar dat is sowieso een kwestie van speculeren. Een en ander neemt niet weg dat Wolvega als veenontginningsdorp in mijn optiek een stuk ouder is dan 1218. Als we ervan uitgaan dat de kolonisten van Wolvega en Sonnega ongeveer in dezelfde tijd aan de slag zijn gegaan als die van (Oude)Lamer (= 1165) zitten we een halve eeuw verder terug in de tijd. Maar goed, een definitief jaartal is daar niet precies aan te verbinden. En och, als de Wolvegaasters feest willen vieren’?

Dat ben ik met hem eens. De stichting van Wolvega in 1218 wordt helemaal niet genoemd en is afgeleid van een fantasiefiguur met dezelfde naam in de Gesta Fresonum. Maar Wolvega is waarschijnlijk zelfs ouder dan 800 jaar, dus alle reden voor een feestje.

Piet van der Lende