seculiere trend in de middeleeuwen

In het hoofdstuk over kolonisatie hebben we gezien, dat de periode 1100-1350 een periode was van economische expansie met snelle bevolkingstoename, ontginningen op grote schaal en een bloei van de interregionale handel. Gewoonlijk laat men de seculiere trend met deze fase beginnen. De seculiere trend is een golfbeweging in het economisch tij van ongeveer 150 jaar in de pre-industriele agrarische samenlevingen van Westeuropa. Bij het begin van de industriele revolutie, aan het einde van de 18e eeuw, ging deze trend over in wat wel de Kondratieff cyclus wordt genoemd, een golfbeweging in het economisch tij van ongeveer 50 jaar.

In de tweede fase van de seculiere trend na 1350 tot omstreeks 1500 volgde een periode van grote economische terugval, armoede, oorlogen en teruggang van de bevolking, ook door ziektes als de pest die overal de kop opstaken. In West Europa kennen we uit deze periode het verschijnsel van de verlaten nederzettingen, in Duitsland Wustungen genoemd, in Engeland noemde men dit lost villages, waarbij de bevolking van die dorpen stierf of was geemigreerd naar andere gebieden. Ook oorlogen speelden hierbij een rol. Het dorp Oudega, op de grens van de Langelille en Schoteruiterdijken in Lemsterland is omstreeks 1500 bij oorlogshandelingen verwoest en niet meer opgebouwd. In deze periode verloor Stellingwerf haar zelfstandigheid. Er voltrok zich de vorming van nieuwe staten, en ook Stellingwerf werd onderworpen. In 1498 verdween de relatieve bestuurlijke zelfstandigheid van het gebied. In 1498 benoemde keizer Maximiliaan van Oostenrijk hertog Albrecht III van Saksen tot gubernator van Friesland. Na de dood van Albrecht in 1500 werd zijn zoon Joris met de Baard gubernator van Friesland. Door geldgebrek verkocht hij tenslotte op 19 mei 1515 zijn rechten op Friesland aan keizer Karel V, die Floris van Egmont aanstelde als de eerste stadhouder van Friesland. Stellingwerf ging onderdeel uitmaken van het rijk van Karel V en het bestuur van de stellingen en het burenhulpsysteem werden ondergeschikt gemaakt aan het bestuur van een groter gebied. Stellingwerf werd ingedeeld bij Friesland.