Dominee Hajo Uden Meyboom Hajo Uden Meyboom Meyboom werd in 1872 predikant in Veendam; in 1879 in de Hervormde Gemeente te Assen. In 1892 werd hij benoemd tot hoogleraar in de Encyclopedie der godgeleerdheid en de geschiedenis van het Christendom aan de Universiteit Groningen. In deze tijd schreef Meyboom 'Het Christendom', over de tweede eeuw, en vertaalde hij oud-Christelijke geschriften in Nederlandse vertaling. Hij schreef verder een vertaling van Light of Asia van Edwin Arnold en artikelen voor het Nieuw Theologisch Tijdschrift. Hiernaast ziet u een foto van professor Meyboom uit 1913, toen hij met emeritaat ging. (1)
Zijn verblijf in Scherpenzeel Dominee Meyboom werd door de floreeplichtige boeren, die stemrecht hadden voor het kiezen van een dominee, gekozen in 1868. Het was de eerste gemeente waar hij als jonge dominee aantrad en hij vertelt later dat hij daar veel ervaring heeft opgedaan. Zijn verblijf in Scherpenzeel duurde tot 1872. Ds Meyboom is zijn hele leven een veelschrijver geweest, die in vele tijdschriften artikelen heeft gepubliceerd, ook tijdens zijn verblijf in Scherpenzeel. Daar heeft hij twee brochures het licht doen zien, waarin hij de gemeenteleden van de kerk in Scherpenzeel toespreekt. (2) Een van de gepubliceerde preken schreef hij halverwege zijn verblijf aldaar en een andere preek ging over zijn afscheid in 1872 toen hij naar Veendam vertrok. In de brochures legt hij de principes van het modernisme uit aan de kerkgangers; dominee Meyboom bezat de gave, ingewikkelde wetenschappelijke of theologische vraagstukken zo te populariseren, dat zij zonder de eigenlijke inhoud van de theorien geweld aan te doen, begrijpelijk waren voor de minder gestudeerde lezer/toehoorder. Maar een begenadigd spreker was hij niet. De preken werden door hem in de kerk voorgelezen van papier. Ds Meyboom beschrijft in zijn brochures ook hoe de nieuwe ideeen van het modernisme vielen in de boerengemeenschap van de Grote Veenpolder. Aanvankelijks troomde de kerk vol, maar na verloop van tijd zaten er nog maar weinig mensen in de kerk. Veel kerkgangers waardeerden zijn preken toch niet zo. In de brochures beschrijft hij de 'oude' opvattingen van zijn tegenstanders en verdedigt hij het modernisme van het vrijzinnig geloof. Ook verheelt hij niet dat hij in de Veenpolder vele vijanden maakte met zijn nieuwe ideeen. Ds Meyboom beschrijft in de eerste brochure dat hij besloot te blijven, hoewel hij ergens anders terecht kon, om het modernisme in de Grote Veenpolder beter ingang te doen vinden. Hij vertelt hoe na verloop van tijd de kerk weer voller was. Veel boerenfamilies werden toch aanhanger van zijn ideeen. Daarom concludeerde hij dat hij na vier jaar met een gerust hart Scherpenzeel kon verlaten om naar Veendam te gaan; het zaad van het modernisme was gezaaid. Aan het voetpad in Scherpenzeel, vlak bij de pastorie die er nog staat en waar ook dominee Meyboom woonde, stond een boerderij, die in die tijd bewoond werd door Rieuwkje Cornelis Peeereboom. Toen Meyboom naar Scherpenzeel kwam was zij al hoogbejaard. Zij was na met haar man het boerenbedrijf elders gewoond te hebben op deze boerderij aan het voetpad gaan rentenieren. Op de plaats van deze boerderij staat nog steeds een boerderij. Het is nu een bed and breakfast verblijf. Dominee Meyboom kwam regelmatig bij zijn buurvrouw Rieuwkje op bezoek en besprak met haar de situatie in de Grote Veenpolder. Op haar verjaardag kwam de hele familie Gouma hun moeder en grootmoeder feliciteren. Het was een grote bijeenkomst. Dominee Meyboom schoof dan ook aan. De dominee schreef na zijn vertrek ieder jaar minstens een brief aan Rieuwkje ter gelegenheid van haar verjaardag. Die brieven zijn in particulier bezit. Twee van die brieven worden hier gepubliceerd, een brief uit Veendam, waar ds Meyboom predikant werd na zijn verblijf in Scherpenzeel en een brief uit Assen, waar hij dominee werd in 1879 Brief van dominee Meyboom uit Veendam (1) Foto H.U. Meyboom
Verv.jaar: 18-01-1913 krantenknipsel (2) De twee brochures zijn: De kroon der gemeente. Afscheidswoord aan de gemeente Scherpenzeel c.a., uigesproken den 20sten Oct. 1872 door H.U. Meijboom. Ten bate van de diakoniekas. Meppel- H. ten Brink - 1872. Prijs 15 cts.
|