Schapen en Schapenscheren

Piet van der Lende

Op bovenstaande foto is mijn vader bezig met het scheren van zijn schapen. De foto moet genomen zijn omstreeks juni 1952 of 1953. Helemaal links op de foto sta ik. In het midden Hans Brandsma. Op de achtergrond een boerenwagen die mijn vader nog tot het einde van de vijftiger jaren gebruikt heeft. Daarna werd overgeschakeld op modernere wagens met luchtbanden. Een eindje achter de boerenwagen staan de palen die gebruikt werden om ruiters te maken. Dit waren wigwam-achtige constructires, die in de hooilanden werden gezet om het hooi op te drogen. Deze ruiters zijn enige tijd in zwang geweest, maar na enige tijd is men weer overgeschakeld op andere methoden van hooi productie. Technieken als het drogen van hooi op ruiters werden geintroduceerd door de Landbouwvoorlichtingsdienst, waarvan functionarissen bij de boeren over de vloer kwamen om nieuwe technieken bij hen te introduceren. De boeren waren hier wel eens verstoord over. Want als de boeren een bepaalde techniek hadden ingevoerd, kwamen ze weer met iets nieuws. De boeren zeiden: je weet nooit waar je aan toe bent met die voorlichtingsdienst, vandaag zeggen ze dit en morgen daat en ze veranderen steeds hun adviezen. Sommige landbouwtechnieken, zoals het drogen van hooi op ruiters, beschouwden de boeren als hypes, die kwamen en gingen.

Gefokte schapen verliezen hun wol in het voorjaar niet vanzelf. Voordat zij geschoren zijn zweten de schapen en daarbij produceren zij wolvbet of lanoline. wanneer dit door de warmte zacht wordt gaat het scheren erg gemakkelijk. Op de foto wordt het schaap liggend geschoren. Mijn vader zit bij het scheren op een melkkruk in het Stellingwerfs een tule genoemd. Het schaap ligt rustig op de grond tot het geschoren is. Het scheren gebeurde met een soort metalen schaar. De wol werd aan de zogenaamde 'wolfederatie' gegeven en in ruil daaarvoor kregen mijn ouders oa dekens terug. De wolfederatie bestaat nog steeds en heeft nog steeds wolinname -programma’s waar de eigenaren van schapen hun ruwe wol kunnen inleveren. Op bovenstaande foto is mijn vader ook bezig met het scheren van een schaap. De foto is genomen aan het einde van de dertiger jaren in de 20ste eeuw. Het schaapscheren gebeurt tegenwoordig met modernere gereedschappen zoals hier in Oldelamer.

Verschillende schapenrassen

Op 10 juni 2012 was er een demonstratie schapen scheren in het Openlucht museum. Daar heb ik de foto's van verschillende schapenrassen gemaakt.

Het Drents heideschaap

Het Drentse heideschaap heeft horens. De horens van de ram zijn groter dan die van de ooi. Het Drentse heideschaap heeft een zelfstandig karakter en heeft niet veel verzorging nodig. De wolopbrangst is 1 tot 2 kilo per schaaap.

De zwartbless

De zwartbless is ongehoornd en zwart van kleur. Door het ruime bekken en de smalle kopjes van de lammeren kan de geboorte van de lammeren op natuurlijke wijze zonder ingrijpen van de mens plaatsvinden. De schapensoort is omstreeks 1920 door Friese fokkers tot stand gebracht uit de Schoonebeeker, waarbij ook gebruik is gemaakt van de Texelaar en het Melkschaap.
Het Zwartblesschaap is een groot, goed bespierd en stevig schaap.H et staat hoog op de benen, heeft een lange, bewolde staart en is zoals reeds gezegd ongehoornd. De oren staan horizontaal. Het heeft een bruinzwarte vacht met op de kop een grote witte bles, terwijl ook de onderste helft van poten en staart wit zijn. Het schaap is vruchtbaar en werpt soms een drieling.
Vroger was het schaap zeldzaam, maar tegenwoordig wordt het dier gefokt als vleesschaap. Bij twee stamboeken zijn in 2000 totaal 2350 dieren ingeschreven.

samenstelling tekst en lay out pagina: Piet van der Lende