Geschiedenis van de Stellingwerven en Noordwest Overijssel (Steenwijkerland)

Historische feiten, wetenswaardigheden en analyses over de vroegste tijden tot heden



Tweede dag van de vakantie

dinsdag, 22-08-17 08:09:46. Gisteravond snipverkouden op bed gelegen, veel last van de neus. Maar in de loop van de nacht ging het wel, vanmorgen ook maar nu is het weer mis, loopneus, tranende ogen, etc. Verder voelde ik me vanmorgen wel goed.

vvFietspad in de Rottige Meenthe richting Scheene

dinsdag, 22-08-17 12:18:11. Net en fietstocht gemaakt door de Rottige Meenthe met Nelleke. Ze heeft een cursus gevolgd voor rondleidingen. We stopten eerst aan het Voetpad bij de grauwe ganzen waarvan ik een foto heb gemaakt. Ze vertelde dat in de voorlaatste ijstijd het ijs tot Arnhem en zo kwam en dat het gebied ten noorden ervan laaggelegen was. Dat stroomde vol water en daar groeiden planten in; ze maakt een duideleijk onderscheid tussen het ontstaan van het laagveen gebied en het hoogveengebied. Maar ik heb wel eens gelezen, dat er eigenlijk geen verschil is, dat laagveen verdronken hopogveen is, eigenlijk. In de laatste ijstijd raasden zandstormen over het gebied en zijn de zandruggen gevormd die door de moerassen lopen.

vuurvlinder

Ze vertelde over de grote vuurvlinder, dat die op zuring zijn eitjes legt en dan komt er een rups uit, en daarna een vlinder. Er zijn verschillende stadia. Het is de grote vuurvlinder. Groot probleem in het gebied is, dat ze weer petgaten gegraven hebben en dat het de bedoeling is, - en daar is het gebied uniek om- dat in het gebied verschillende stadia van verlanding en veen vorming te zien zijn. Maar nu willen de petgaten niet echt dichtgroeien. En ze weten niet waardoor dat komt. Het kan zijn, dat de petgaten te diep zijn uitgegraven. Ze vertelde ook dat met veel Europese sunbsidies het gebied wordt onderhouden en dat er o.a. een heel stuk is ontbost met die subsidies. Je moet de bomen grondig verwijderen, met wortel en al.

vogels

vvPetgaten in de Rottige Meenthe

In het gebied komen de roerdomp voor, de rietzangers en de sterns, de visdiefjes, die eruit zien als een kleine beweeglijke meeuw, die op tillen broeden die in het dichtgroeiende water gevormd worden. Ze zijn bezig de windmotor langs de Helmovaart te restauereren. Ik heb er een foto van gemaakt. Ze vertelde ook nog dat er bij de uitbreiding van de Rottige Meenthe omstreeks 2000 de laatste boeren in Munnekeburen uitgekocht zijn en dat ze toen beseften, dat de arbeiders, die in het veen werkten en de kanalen groeven, een vak hadden wat dreigde uit te sterven. Ze hebben hen toen een klein stuk volgens de oude methoden laten uitgraven en dat goed gedocumenteerd.

kwelwater

Nellek vertelde over het feit, dat het kwelwater uit het gebied wegloopt. In principe lag de Grachtkavel- met de Gracht hoger dan de Rottige Meenthe, en liep het water dus naar de Meenthe. Maar door de intensieve landbouw komt de Gracht veel lager te liggen en stroomt het water andersom. In principe is het de bedoeling, dat er regenwater en kwelwater in het gebied wordt vastgehouden en dat er weinig water wordt ingelaten. Een punt wat ook nog speelt is dat het kwelwater wegloopt naar de Noord Oost Polder omdat er geen randmeren zijn aangelegd. Gevolg kan zijn, dat het veen droog komt te liggen, met zuurstof in aanraking komt en verbrandt of inklinkt, in ieder geval verdwijnt, en dat je dan uiteindelijk alleen een zandige zeer laaggelegen bodem overhoudt.

vliegveld

vvTjasker in de Rottige Meenthe

Ook is er sprake van dat de provincie Friesland een beleid voert, waarbij de gebieden waar het veenpakket te dun is niet meer beschermd worden, en daar schijnt de Rottige Meenthe ook toe te behoren. Maar dat laten we niet zomaar gebeuren, zegt Nelleke. Er is natura 2000 en dat is toch een vrij sterke hobbel. We hebben het ook nog gehad over het feit, dat vliegveld Leystad gaat uitbreiden, en dat de vliegtuigen dan als overloop van Amsterdam Schiphol op 1500 meter hoogte over heel Friesland gaan vliegen. Normaal maken de vliegtuigen een glijvlucht steeds verder naar beneden maar nu willen ze over heel Friesland vliegen op die 1500 meter hoogte, waar ook vogels vliegen. Nelleke zegt je mag alleen in het gebied varen met fluisterbootjes maar in de lucht mag alles. Er is een petitie tegen de luchthaven die we kunnen tekenen. Anno 2024 werd bekend, dat de Tweede Kamer een motie aangenomen heeft om het vliegveld Lelystad niet uit te breiden.

zeldzame planten

vvBoerderij in Scherpenzeel. De boerderij is inmiddels anno 2023 geheel gerenoveerd

Nelleke vertelde ook dat er nog wel eens water wordt ingelaten vanaf de Helomavaart en dat dit door het hele gebied gaat, en dan uiteindelijk terecht komt in het gebied ten noor-oosten van de Pieter Stuyvesant weg. Het is door de rietkraggen en petgaten ernaar toe gestroomd en erg gezuiverd, dus aan die kant van de Pieter Stuyvesantweg is het water heel schoon. En nu blijken er bijzondere zeldzame water planten te groeien, daarom mag je er ook niet komen. Vorig jaar heeft iemand nog een onderzoek gedaan en was heel enthousiast, want hij had twee nieuwe soorten ontdekt. Nelleke heeft een lijst van zeldzame water planten, die vorig jaar gemaakt is. We hebben het ook weer gehad over de krabbescheer, die licht nodig heeft omdat hij lichtwortels heeft en dus alleen groeit in helder schoon water. In de herfst als het donker wordt, sterft de plant af en vallen de wortels op de bodem. En dan in het voorjaar als het weer lichter wordt, komen de wortels weer omhoog en groeit er weer krabbescheer aan de oppervlakte. Het is een bepaald stadium in de verlanding.

grijs gebied

vvBosschage in Spanga aan het voetpad dat er nog net zo uitziet als 50 jaar geleden

Ook de grote pruperreiger komt veel in het gebied voor. Er is veel wat vogeltjesland genoemd wordt, maar qua vogels is het toch niet zo bijzonder, de kieviet en de grutto komen er niet voor. Wel verderop, langs de Tjonger en zo. Wat betreft het aan elkaar grenzen van de grootschalige landbouw en de natuurgebieden, natura 2000 wil aan de randen van de natuurgebieden een soort grijs gebied, waar wel landbouw wordt beoefend maar minder intensief. We zijn ook bij een aanlegsteiger van de kanoroute geweest, maar met die route kun je alleen de Scheene op en neer varen, niet ergens naartoe. Ik heb een foto gemaakt van de aanlegsteiger. De molen bij de Scheensesluis, de Rietvink, is geheel gerestaureerd. Nelleke vertelde ons het verschil tussen rietgras en echt riet. Echt riet heeft in het blad ongeveer halverwege een 'duivelsknik'een overdwarse inkeping waaraan je het kunt herkennen.

fietstocht

vvuitzicht op de Scheene vanaf de brug in de Spangahoekweg

dinsdag, 22-08-17 17:19:54. Vanmiddag tussen ½ 3 en ½ 5 met Marco een fietstocht gemaakt naar de Spangertille over de Scheene langs het voetpad en langs de Spangahoekweg weer terug. We kwamen langs natuurcamping de Landerij in Scherpenzeel. Je kunt vanaf de Grindweg bij voormalig cafe Schaap naar het voetpad rijden. Bij de natuurcamping. Heb een foto van het bord gemaakt. Weet niet of ze daar ook andere slaapgelegenheid hebben. Onderweg naar de Stuyvesantweg fotoos gemaakt, oa van de boerderij die verhoogd in het landschap ligt. Veel verderop, in Spanga kun je mooi zien hoe laag de grachtkavel is komen te liggen. De resten van het kanaal langs de weg, de wegsloot, zijn nog mooi te zien. Het water staat daar veel hoger dan in de Grachtkavel. Dat gaat niet goed, daar. De grond klinkt echt heel erg vreselijk in.

veranderingen

Achter de boerderij waar ik ben opgegroeid ook fotoos gemaakt. Een foto van het bosje dat er nog precies zo uitziet als 60 jaar geleden. Maar je kunt niet meer vanaf het voetpad over een dam in het land naar de Scheene komen. Het patroon van de opstrekkende kavels is hier door de aanleg van natuurgebieden en aan de andere kant van de weg de moderne landbouw geheel verdwenen. Va had een hoevestrook tot aan de scheene, weg. Er is zo toch wel het een en ander veranderd, in de loop der jaren, al is veel zoals het bruggetje in spanga en de weg erlangs en rondom het kerkhof nog heel herkenbaar. Maar het buurtje rond cafe de veehandel is geheel veranderd, nieuwe huizen en zo en de snelweg die erlangs loopt, eertijds een straatweg, de Pieter Stuyvesantweg en een weggetje langs het buurtje tot aan de boerderij van Fleer. Maar dat zijn nu bosschages, de weg is verdwenen.

afstanden

vvuitzicht op de Rottige Meenthe in Spanga vanaf het voetpad

Wat me altijd opvalt is dat de afstanden in mijn herinnering heel anders zijn dan als ik er nu doorheen rijdt. Zo viel me op hoe klein eigenlijk het stuk land was voor de boerderij van Benedictus/Bergsma. En hoe dicht het huis naast Brandsma toch ook bij de weg staat, in mijn herinnering was het een heel lang pad met een heg eromheen. Maar het is in feite maar een klein stukje. En ik schatte vanmiddag bij het begin van de fietstocht de afstand naar het kerkhof in spanga ook verkeerd in, het is maar een klein stukje vanaf Bed and Breakast boerderij aan het Voetpad. Maar vanmorgen ervoer ik tijdens de fietstocht dat het stuk van de Heleomavaart naar het voetpad naar de Bed and Breakfast boerderij veel langer was dan ik gedacht had.

dinsdag, 22-08-17 18:25:46. Had eerst de indruk, dat er niks is, daar heb ik in 2014 ook over geschreven, maar dat is toch niet zo. Je hebt camping/ groepsaccomodatie de Landerij, camping de Vuurkorf, herberg de Laatste Stuiver, centrum de Zonneroos, bed and breakfast Aan het Voetpad, opera's spanga en Nijetrijne, etc.

samenstelling tekst en lay out pagina:
Piet van der Lende