Geschiedenis van de Stellingwerven en Noordwest Overijssel (Steenwijkerland)

Historische feiten, wetenswaardigheden en analyses over de vroegste tijden tot heden



De derde dag van de vakantie

woensdag, 27-8-2014 18:47:01 Vanmorgen om 7 uur opgestaan nadat ik om 10 uur naar bed was gegaan. Moeilijk wakker worden. Vandaag een fietstocht gemaakt door Spanga, Ossenzijl en andere dorpen in de Grote Veenpolder. Gepraat met Gerrit de R. Hij woont in het huis van het winkeltje van zijn ouders op de grens van Scherpenzeel en Spanga. Daar woont hij al zijn hele leven, denk ik. Maar hij is wel van deze wereld, heeft gewerkt o.a.in Amsterdam.

vv

café restaurant Stuitje

We zijn dus langs Ossenzijl gekomen en hebben wat gedronken in café restaurant Stuitje, een etablissement dat al in 1900 bestond. Het café herinnert aan de gedwongen winkelnering in de 19e en begin 20e eeuw, toen de veenarbeiders gedwongen waren hun eten te kopen in de winkel van de veenbaas. Café Stuitje was eigendom van Harm Stuitje, die al rond 1900 het café had. Hij was ook de grootste boer in Ossenzijl in die tijd. Hier kun je meer informatie vinden over het restaurant Stuitje in de huidige tijd. café restaurant Stuitje

vv

Café Stuitje omstreeks 1900. De foto is genomen van een informatiepaneel dat in Ossenzijl hing. Dus niet van een erg goede kwaliteit maar het geeft toch wel een indruk. Op de foto staat ook de dorpspomp, waar de mensen voordat er waterleiding kwam hun water haalden.De historische fot kun je ook vinden op de volgende website met nog veel meer historische fot's. Historische foto's van Ossenzijl

De route was Ossenzijl, door Ijsselham ernaar toe, mooie foto´s van koeien gemaakt. In Ossenzijl veel nieuwbouw en evenals in andere dorpen hier in de omgeving staan anno 2014 veel huizen te koop. En daarna Spanga en Scherpenzeel.

vv

Het Voetpad in Spanga

Het Voetpad in Spanga, waar we langs gefietst zijn wordt omzoomd door fraaie boswallen en er is een scherpe grens tussen het land dat teruggegeven is aan de natuur en de weilanden tussen de Spangahoekweg en het Voetpad waar grootschalige landbouw plaats vindt met grote boerderijen, soms vlak bij het natuurgebied van de Rottige Meenthe.

Spanga

Vroeger kon je vanaf de Spangahoekweg op verschillende plaatsen via ook het Voetpad door wat toen nog weilanden waren naar het riviertje de Scheene lopen, die uitkomt bij de brug in de Spangahoekweg. Dat kan nu niet meer. Alles is teruggeven aan de natuur. Als je op het Voetpad fietst heb je vanaf de brug in de Spangahoekweg aan je rechterhand een ondoordringbaar geworden moeras. Hier liepen eens de koeien die op het na de verveningen weer ontgonnen land liepen. Veel is echter in Spanga en Scherpenzeel hetzelfde gebleven. Dat merkte Gerrit de R ook op. Op de kruising van de Spangahoekweg en de Pieter Stuyvesantweg staat nog steeds café de Veehandel, dat echter in en vervallen staat verkeert.

vv

De boerderij in Spanga waar ik opgegroeid ben

De boerderij waar ik opgegroeid ben krijgt een nieuw rieten dak maar ook het voorhuis maakt een vervallen indruk. De bewoning in Spanga is dun, weinig huizen. Dat wordt anders in het welvarend uitziende Scherpenzeel, waar veel opgeknapte of nieuwe villa´s staan. Spanga telt weinig huizen en slechts enkele boerderijen die nog in bedrijf zijn. Het dorp is dus dunner bevolkt dan Scherpenzeel, waar langs de Grintweg naar Munnekeburen veel mooie nieuwe huizen staan. Sommige oude huizen zijn opgeknapt. Maar winkels zule je er niet meer vinden.

Ook de kerk in scherpenzeel is gerestaureerd. Bij de scheenesluis, is men druk bezig het gebouw van de voormalige herberg de Laatste Stuiver te restaureren. Vlakbij, aan de overkant van de Scheenesluis staat molen de Rietvink, met een bijbehorend huisje, dat te koop staat. Als je verder fietst langs de Helomavaart komt weer een molen, die ook een naam moet hebben, maar ik weet niet meer welke.

vv

Kleine tjasker langs de Helomavaart

Ik heb daar ook een foto gemaakt van een kleine windmotor en voor de Scheene sluis heb ik foto´s gemaakt van de resten van een grote windmotor, waarvoor een actie wordt gevoerd om de molen weer op te bouwen. Het bruggetje over de Scheene in de Spangahoekweg ligt er nog net zo bij, met dezelfde boswallen langs de kant van de weg als 50 jaar geleden. Er is op dat punt niets veranderd. Alleen is de corridor van de Rottige meenthe naar de Linde erbij gekomen. Er is dus in Spanga op twee plaatsen land aan de natuur teruggegeven.

scherpe scheiding

Er is nu dus een scherpe scheiding tussen het weiland, waar echt alleen één soort gras groeit, geen andere planten, een efficiënte en kapitalistische monokultuur, en de natuurgebieden, waar nieuwe petgaten en ribben zijn gegraven en waar de natuur zijn gang kan gaan. Heel anders dan de geleidelijke overgangen tussen de uitgeveende gebieden en de weilanden die anders gebruikt werden tot 40 naar geleden en waarin het oorspronkelijk middeleeuws cultuurlandschap nog herkenbaar was. Het karakter van dit cultuurlandschap gaat door dit nieuwe beleid verloren. De scherpe scheiding betekent ook, dat soms aan de ene kant van de weg grote boeren met zware machines die veel lawaai maken in het land bezig zijn en dat dit aan de randen van het natuurgebied doordringt zodat daar de stilte verbroken wordt. Op de grens van Scherpenzeel en Munnekeburen staat het centrum de Rietnymf, een natuurcentrum met veel informatie over de natuur in het gebied. Ze hebben ook een website. Je kunt er een appartement huren voor 4 tot 6 personen. De Rietnymf

vv

De Rietnymf

En we zijn via Munnekeburen en de Scheene sluis weer naar de Stuyvesantweg gefietst en zo naar de Driewegsluis weer naar Oldemarkt. Weer een beetje bij, wat de omgeving betreft. Maar wat staan er in deze streken veel huizen te koop, ook in Scherpenzeel en Munnekeburen. Ongelooflijk. Vandaag wel ietsje drukker met toeristen, de bekende bejaarden die gepensioneerd zijn maar nog fit en die lange fietstochten maken als het mooi weer is en die in de horeca voor wat vertier zorgen. Werkelijk allemaal oudere gepensioneerden. Fietsen is hun lust en hun leven. Electrische en andere dure fietsen.

samenstelling tekst en lay out pagina:
Piet van der Lende