Havenhoofd van Kuinre

Hiernaast ziet u het havenhoofd van de voormalige zuiderzeehaven bij Kuinre middenin het Kuinderbos op de overgang van de Noord Oost Polder naar de Buitenpolder Achter Kuinre. De foto is genomen in de zomer van 1993. Een merkwaardig gezicht, een havenhoofd aan alle kanten omgeven door land. Maar er zijn voortdurend discussies of dat in de toekomst weer moet veranderen. In de uitwerking van de vijfde nota ruimtelijke ordening werd aange- kondigd, dat er plannen bestonden om op de grens van het ' oude' land en de Noord Oost Polder weer een randmeer aan te leggen, zoals dat ook bij Flevoland het geval is. Dan zou er weer water rond het havenhoofd van Kuinre stromen! In de nota Ruimte ziet de regering echter af van een dergelijk randmeer. Maar de discussies over de toekomstige ontwikkeling recreatie en natuur in het gebied gaan door!

Geschiedenis van ruimtelijke nota's waarin een randmeer ter sprake komt.

De startnota 'De Ruimte van Nederland' die in 1999 verscheen, was het uitgangspunt voor de Vijfde Nota over de Ruimtelijke Ordening. Deel 1 van de Vijfde Nota ('Ruimte maken, ruimte delen') werd in januari 2001 gepresenteerd. Tussen eind februari en half mei 2001 vond de wettelijk vereiste inspraakperiode plaats. De resultaten van deze inspraak vonden hun beslag in deel 2. Hierin zijn ook de resultaten van het bestuurlijk overleg en de adviezen van diverse instanties opgenomen. Deel 3 (kabinetsstandpunt) ten slotte werd op 23 november 2001 aan de Tweede Kamer aangeboden. Kamerbehandeling van de nota heeft echter nooit plaatsgevonden. Het kabinet Balkenende heeft besloten tot het opstellen van de Nota Ruimte, waarin naast de Vijfde Nota ook nota's van andere departementen zoals van Landbouw en Verkeer en Waterstaat werden verwerkt.

De Nota Ruimte bevat de opvattingen van het kabinet Balkenende over de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland en beschrijft de ruimtelijke bijdrage aan een sterke economie, een veilige en leefbare samenleving en een aantrekkelijk land. Het kabinet laat meer over aan plaatselijke (overheids) organen onder het motto 'decentraal wat kan, centraal wat moet' waarbij ruimtelijke beperkingen vanuit centraal niveau geregeld worden vervangen door 'lokaal stimuleren van gewenste ontwikkelingen'. De Nota Ruimte ondersteunt gebiedsgerichte ontwikkeling waarin vele partijen kunnen participeren. Het Rijk richt zijn aandacht met name op de nationale Ruimtelijke Hoofdstructuur. Het gaat daarbij bijvoorbeeld om versterking van de dynamiek in de nationale stedelijke netwerken en om waarborging van de kwaliteit van de Ecologische Hoofdstructuur en de nationale landschappen. De Tweede en Eerste Kamer hebben ingestemd met de nota (op respectievelijk 17 mei 2005 en 17 januari 2006. Op 27 februari 2006 is de nota bekend gemaakt in de Staatscourant en is de Nota Ruimte formeel in werking getreden.

Uitgangspunten nog steeds: het noorden van het land (Friesland, Groningen en Drenthe) moet ernaar streven, wonen en werken te concentreren in stedelijke gebieden. Daarbij moet het tussenliggende landelijk gebied open gehouden worden. De rol van de landbouw wordt steeds minder; zij zal in de toekomst nog maar een marginale bijdrage leveren aan de lokale economie. Een deel van de grond wordt teruggeven aan de natuur en een kwart zal gebruikt worden voor woningbouw. Ook bedrijventerreinen nemen echter veel ruimte in.

Nieuw meer in de Noord Oost Polder van de baan

In een uitgewerkte versie van de Vijfde Nota Ruimtelijke Ordening stemde de regering in met het vormen van een extra randmeer aan de oostkant van de Noord Oost Polder dat aansluit op het Friese merengebied en dat bij hoog water overstromingen in de regio kan voorkomen. Het idee voor een randmeer is gelanceerd door de Raad voor het Landelijk Gebied. Het nieuwe randmeer kon een belangrijke schakel worden in de 'Natte As' van Nederland, de strook water en natte natuur die van het Lauwersmeer naar de Zeeuwse Delta loopt. De regering Balkenende heeft inmiddels een haalbaarheidsstudie laten uitvoeren naar de aanleg van een nieuw randmeer bij de Noordoostpolder. Om deze studie was door de Tweede Kamer gevraagd. Op basis daarvan ziet het kabinet af van het voornemen ruimte te reserveren voor een nieuw randmeer, omdat kosten en baten te ver uiteen zouden lopen.

Toch geeft de hiernaast afgedrukte kaart G van de toelichtingskaarten (1.7) van de Nota Ruimte nog steeds aan, dat er een randmeer komt. Deze kaart is afkomstig uit de nota Integrale Visie IJsselmeergebied uit 2002. Waarom staat deze kaart dan nog steeds in de Nota Ruimte?. Het lijkt erop dat deze nota een beetje met weinig zeggende algemene formuleringen aangevuld knip en plakwerk uit oude nota's is. Maar het randmeer bij de Noord-Oost Polder zal er voorlopig wel niet komen. De decentrale overheden zullen de beleidsdoelen en beleidskeuzen uit de Nota Ruimte overnemen en zonodig uitwerken in een kadernota voor het interprovinciaal streekplan voor IJsselmeer en Markermeer. Daarbij zal in aansluiting op deze nota de Integrale Visie IJsselmeergebied (2002) worden herijkt 'met inachtneming van vraagstukken op het gebied van verstedelijking, waterhuishouding, recreatie, ontwikkelingen in de landbouw en verkeer- en vervoersvraagstukken'. Provincies en Rijk zullen nadere afspraken maken over de wijze en het tijdstip waarop herijking van de Integrale Visie IJsselmeergebied plaatsvindt.

Discussie over ontwikkeling van het gebied gaat verder

Uit het bovenstaande blijkt dat er nog heel wat afgediscusserd zal worden over de ontwikkeling van het gebied. Daarbij gaat het misschien niet meer over een randmeer bij de Noord Oost Polder, maar wel over andere zaken die op de kaart staan aangegeven. De bruine lijnen op de kaart geven aan, waar men de ruimtelijke reservering had gepland voor een nieuw randmeer. (Vanaf het Zwarte Water tot aan de Lemmer). Dat is dus nu niet aan de orde. Maar er staat meer op de kaart. De donkergroene lijnen geven een voorkeursgebied voor 'natte natuur' aan. De lichtgroene lijnen zijn voorkeursgebieden voor natte natuur in combinatie met meer of minder extensieve recreatie. De gele lijnen duiden op een voorkeursgebied voor intensivering van recreatie (oa Lemmer). De donkeroranje vlekken (oa Lemmer, Kuinre, Blokzijl, Vollenhove) geven aan, dat het cultuurhistorische kernen zijn met een mogelijkheid tot kwaliteitsverbetering van het bestaande waterfront. Er zal nog heel wat afgepraat worden over waar wat komt. Het is overigens de vraag of we er rouwig om moeten zijn dat het randmeer er voorlopig niet komt. Het zou een grote toename van recreatieve druk op de natuurgebieden hebben betekent. Een druk die er in de merengebieden bij Giethoorn en de Weerribben toch al is.