Geschiedenis van de Stellingwerven en Noordwest Overijssel (Steenwijkerland)

Historische feiten, wetenswaardigheden en analyses over de vroegste tijden tot heden



Schutstal

Ook de benaming schutstal zou kunnen verwijzen naar vroegere rechtssystemen, met name betreffende de verdeling en het gebruik van onverdeelde gemeenschappelijke weidegronden. Er lijkt zich bij de term schutstal een betekenisverschuiving te hebben voorgedaan. Het woord term had mogelijk oorspronkelijk de betekenis van stal waarin verdwaald vee geschut werd; het vee werd binnen een omheining of stal gebracht en opgesloten. Later kan de aanduiding zijn overgegaan op een stuk land waar het vee ingedreven werd wanneer een boer ten onrechte zijn vee liet grazen op bepaalde gemeen­schappelijke weiden. Ook in het dorpsgebied van Spanga komt het gebruik van de term 'schutstal' voor. In de Beneficiaal­boeken wordt gesproken over 'vier acker landts met een olt schutenstal vuyterdijcks aen de oistzyde Andries Peters, aen de westzyde Hanne Peer Sywerts erffgenaemen, streckende van de lantscheydinge in de Lende'.

In 1453 is sprake van de koop van een half schutstal land in de sleken bij Slijkenburg; dan lijkt 'schutstal' uitsluitend een bepaalde oppervlakte aan te duiden.[17]

Op 21 december 1413 wordt een zoenbrief opgesteld door de Stellingwervers en de bisschop van Utrecht, nadat de bis­schop een inval in de Stellingwerven had gedaan en het gebied brand­schatte.[18] Dit naar aanleiding van conflicten over hooilanden in het kerspel IJsselham, die de Stellingwervers in gebruik hadden. In de zoenbrief worden bepalingen gemaakt over de verkoop en de betaling der hooilanden, geheten Vppen Broeck. 'Als dat bepaelt ende die staecken in voirtyden gesteecken waren'. De Stellingwervers zouden voor elke schutenstal vier en een half gouden schild geven, op zekere voorwaarden te betalen. Het woord schutenstal betekent hier blijkbaar een afgepaald stuk land van een bepaalde oppervlakte in onverdeelde weide­gronden.

[17]. Don 1966 deel 2 R 340

[18]. Molhuijsen 1853, blz. 52

samenstelling tekst en lay out pagina:
Piet van der Lende