Geschiedenis van de Stellingwerven en Noordwest Overijssel (Steenwijkerland)

Historische feiten, wetenswaardigheden en analyses over de vroegste tijden tot heden


Boekelte

vv Ooster en Wester Boekholt

 In Boekelte lagen de boerderijen min of meer op een rij, maar de meeste bouwlanden lagen bij elkaar op de strookvormig geperceleerde Boekelter es. Boekelte is nooit een volgroeid esdorp geworden; het gebrek aan wei- en hooiland heeft de mogelijkheden voor ontginning en bemesting van de aanwezige heidevelden belemmerd. De veestapel die voor de productie van de mest moest zorgen, bleef klein door het gebrek aan weilanden. Weilwaar is Beokelte nooit een complete flank of krans-es nederzetting geworden, maar toch heeft het de eerste contouren van een snoer-es nederzetting door de twee gedeelten aan weerszijden van de es gelegen, nl aan de oost en de westzijde. (Ooster Boekholt en Wester Boekholt)

Evenals Zandhuizen was Boekelte een combinatie van een streekdorp met doorgaande hoeven en een dorp met een es. De drie westelijke hoeven van Boekelte hadden een doorgaande verkaveling in stroken. Maar ook deze hoeven hadden enige akkers op de es liggen. De es was een 'Streifen-es'  van het eenstrokige type; maar toch lagen er aan de zuidzijde ook enkele akkers dwars op de hoofdrichting (Zie no 3) Verder hadden op de Boekelter es de aanliggende hoeven no 3 en 4 akkers liggen. Samenvattend kan gezegd worden dat het in principe een doorgaande percelering heeft, maar dat de bouwlanden ten dele gesitueerd waren op een 'Streifen-es' met strookvormig geperceleerde Maden en fennen. Op de es en in de Maden lagen de percelen van de verschillende boeren door elkaar. (1)

vv

de ligging van de hoeven bij Zandhuizen omstreeks 1850.

Hiernaast ziet u de ligging van de hoeven bij Zandhuizen omstreeks 1850. De ingewikkelde verkavelings en eigendomsverhoudingen van de soolsteden en saten zijn op een kaart ingetekend waarvan de basis de atlas van Eekhof is. De kaarten uit deze atlas hebben weer als basis de eerste kadestrale minuutplans. Het gaat om een benadering van de situatie; details kunnen in werkelijkheid anders zijn. (2)

De gearceerde percelen kunnen 'onland' of heide zijn waarvoor geen floreenplicht gold of het is niet te bepalen tot welke soolstede het land behoorde.

(1) Bouwer 1989 blz 74 en 78/79
(2) Mol 1989a blz 64

Terug naar dorpen-index

samenstelling tekst en lay out pagina:
Piet van der Lende